Θερινή Ακαδημία του Τομέα Μουσικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Μουσικής

Πρόγραμμα  

24-27 Ιουνίου 2019
Εθνική Πινακοθήκη, Παράρτημα Κέρκυρας (Κάτω Κορακιάνα)
Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Παλαιό Φρούριο, Κέρκυρα

«Ήχος-κίνηση-σώμα-περιβάλλον: Σχέσεις κατανόησης, έκφρασης και δημιουργίας»

Προσκεκλημένοι εισηγητές: Ολυμπία Αγαλιανού, PhD
ΕΕΠ, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Clare Hall, PhD
Lecturer in Performing Arts
Faculty of Education
Monash University Australia

Συμμετέχουν οι:
Ζωή Διονυσίου
Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Ιωάννα Ετμεκτσόγλου
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μουσικής Ψυχολογίας, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ιόνιο Πανεπιστήμιο

Με ιδιαίτερη χαρά σας ανακοινώνουμε την τετραήμερη Θερινή Ακαδημία του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του τομέα της Μουσικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Μουσικής του Ιονίου Πανεπιστημίου 2019 με τίτλο: «Ήχος-κίνηση-σώμα-περιβάλλον: σχέσεις κατανόησης, έκφρασης και δημιουργίας». Έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε ως προσκεκλημένες εισηγήτριες την Ολυμπία Αγαλιανού, PhD, ΕΕΠ, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήμιο Αθηνών, και την Clare Hall, PhD, Λέκτορα στις Παραστατικές Τέχνες, Faculty of Education, Monash University Australia. Εργαστήρια θα διδάξουν επίσης η Ζωή Διονυσίου και η Ιωάννα Ετμεκτσόγλου. Η Θερινή Ακαδημία απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς μουσικής και τεχνών όλων των βαθμίδων, εκπαιδευτικούς γενικής παιδείας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εκπαιδευτικούς προσχολικής ηλικίας, φοιτητές μουσικής, οπτικοακουστικών και εικαστικών τεχνών, παιδαγωγικών τμημάτων, και κάθε ενδιαφερόμενο.
Η φετινή Θερινή Ακαδημία είναι αφιερωμένη στη διερεύνηση σχέσεων ανάμεσα στον ήχο, την κίνηση, το σώμα και το περιβάλλον. Το σώμα που αφουγκράζεται, ηχεί και κινείται, μαθαίνει να σχετίζεται, να αντιλαμβάνεται τα όρια και τις δυνατότητές του και να δημιουργεί τόσο ατομικά όσο και ομαδικά, σε ένα ορισμένο κάθε στιγμή περιβάλλον που μέσα από την πολυπλοκότητά του παρέχει ευκαιρίες για γνώση, σχέση, έκφραση και δημιουργία. Μέσα σε έναν χορό δημιουργίας, καθώς ο ήχος κινεί και συγκινεί, το άτομο βρίσκει ευκαιρίες να αναγνωρίσει «συγγένειες» με το περιβάλλον του, να εκτιμήσει, να θαυμάσει, να ταυτιστεί. Με έναν φυσικό τρόπο, αναπτύσσει εσωτερικά κίνητρα για την προστασία του άλλου, του διαφορετικού αλλά σημαντικού. Αυτό το άλλο και διαφορετικό μπορεί να είναι ένας άλλος άνθρωπος, ένας τόπος έξω από την πόρτα μας, ένα ζώο διαφορετικό από εμάς, ένας πολιτισμός που ζωντανεύει από παλιά ή που παίρνει νέες μορφές. Η Θερινή Ακαδημία θα διερευνήσει κυρίως βιωματικά, τις πολυσχιδείς σχέσεις που αναπτύσσονται μέσω του ήχου και της κίνησης -ξεχωριστά ή σε συνδυασμό- ανάμεσα στον άνθρωπο και στο περιβάλλον του (έμβιο, γεωφυσικό, και πολιτισμικό).
Τα πρωινά μαθήματα της ακαδημίας θα πραγματοποιούνται στο χώρο του Παραρτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Παράρτημα Κέρκυρας (Κάτω Κορακιάνα), Δευτέρα – Πέμπτη, 10.00-14.30. Στα πρωινά διαλείμματα θα προσφέρεται καφές, νερό, φρούτα και σνακ. Τα απογευματινά μαθήματα θα πραγματοποιούνται στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών (Παλαιό Φρούριο), 17.30-19.30. Το σεμινάριο θα διεξαχθεί στην ελληνική γλώσσα και/ή στην αγγλική (θα παρέχεται μετάφραση από τα αγγλικά στα ελληνικά). Υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης του σεμιναρίου από αγγλόφωνο κοινό, στην περίπτωση αυτή θα παρέχεται μετάφραση στην αγγλική γλώσσα. Όσοι συμμετέχοντες επιθυμούν μπορούν να φέρουν κάποιο μουσικό όργανο. Οι συμμετέχοντες θα λάβουν βεβαίωση παρακολούθησης από τη Θερινή Ακαδημία του Ιονίου Πανεπιστημίου. Ο αριθμός θέσεων είναι περιορισμένος και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας κατά την εγγραφή.
Την τελευταία ημέρα της Θερινής Ακαδημίας, Πέμπτη 27 Ιουνίου 2019, και ώρα 19.00 θα γίνουν παρουσιάσεις επιλεγμένων ομαδικών εργασιών που θα δημιουργηθούν από τους συμμετέχοντες στον Κήπο του Λαού (Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας). Παράλληλα η εκδήλωση αυτή θα είναι η εναρκτήρια εκδήλωση του Συμποσίου που θα ακολουθήσει.
Η Θερινή Ακαδημία εντάσσεται μέσα στην Εβδομάδα Ηχοτοπίου που περιλαμβάνει συναυλίες, εργαστήρια, ηχητικούς περιπάτους, ενώ μεταξύ 27-30 Ιουνίου 2019 θα πραγματοποιηθεί Συμπόσιο με τίτλο: «Το ηχοτοπίο στο οποίο ζούμε», που θα πραγματοποιηθεί στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (Αμφιθέατρο Ι, Τμήμα Ιστορίας, Ιωάννου Θεοτόκη 72, Κέρκυρα). Οι συμμετέχοντες στη Θερινή Ακαδημία μπορούν να παρακολουθήσουν δωρεάν το συμπόσιο , και τις συναυλίες .

Για δηλώσεις συμμετοχής παρακαλούμε συμπληρώστε τη φόρμα συμμετοχής και στείλτε την στο e-mail: ionianmused@gmail.com. Αφού ενημερωθείτε για τη διαθεσιμότητα θέσης, η συμμετοχή σας οριστικοποιείται με την αποστολή της απόδειξης κατάθεσης του καθορισμένου χρηματικού ποσού στο παραπάνω e-mail.
Στόχος μας είναι να αποτελέσει η Θερινή Ακαδημία Μουσικής Παιδαγωγικής του Ιονίου Πανεπιστημίου τόπο συνάντησης, γόνιμου διαλόγου και επιμόρφωσης των συμμετεχόντων γύρω από θέματα που αφορούν τη διδασκαλία και μάθηση της μουσικής στη σημερινή κοινωνία.

Περιγραφή εργαστηρίων

Εισηγήτρια/Συντονίστρια: Ολυμπία Αγαλιανού
Τίτλος: Κοιτάζω τον ήχο, ακούω την κίνηση: Μία διερεύνηση συσχετισμών με όχημα το σώμα

Σκοπός του εργαστηρίου είναι η διερεύνηση του ήχου και η απόδοση νοήματος στο ηχητικό περιβάλλον με εργαλεία το σώμα και την κίνηση. Στόχο του αποτελεί η ανάπτυξη μιας αμφίδρομης σχέσης ανάμεσα στο σώμα/ κίνηση με το φυσικό φαινόμενο του ήχου η οποία να μπορεί να οδηγήσει στην κατανόηση φυσικών φαινομένων, την προσωπική ερμηνεία έργων τέχνης, την έκφραση και τη δημιουργία. Η κίνηση αντιμετωπίζεται ως ερμηνευτική διάσταση του ήχου και το σώμα ως μουσικό όργανο. Το εργαστήριο δομείται στις ακόλουθες ενότητες:
Α. Πρώτη ενότητα
Σύνδεση φυσικών ιδιοτήτων του ήχου με τις ποιότητες της κίνησης κατά Laban Movement Analysis (L.M.A.) ως εργαλείο σωματικής/κινητικής κατανόησης του ήχου και ως βάση ενός κοινού λεξιλογίου
Βασικές τεχνικές Body Music με στόχο την ενσώματη κατανόηση του ήχου και την αντιμετώπιση του σώματος ως μουσικού οργάνου
Β. Δεύτερη ενότητα. Με εργαλεία τη σωματική/κινητική ερμηνεία των φυσικών ιδιοτήτων του ήχου και το σώμα ως μουσικό όργανο διερευνώνται:
Το ηχοτοπίο εικαστικών έργων τέχνης (ζωγραφική, γλυπτική)
Το φυσικό περιβάλλον και ο κύκλος του χρόνου: προσέγγιση των εποχών μέσα από παρατήρηση, ηχητικές αναμνήσεις, μουσικά έργα
Το αστικό ηχοτοπίο: παρατήρηση, ηχητικές αναμνήσεις, μουσικά έργα
Ηλεκτροακουσική μουσική: σωματική κατανόηση και κινητική ερμηνεία/ χορογραφία
Το εργαστήριο βασίζεται στην εξερεύνηση και τη δημιουργία σε ατομικό και σε ομαδικό επίπεδο. Οι συμμετέχοντες προσκαλούνται σε μια προσωπική εξερεύνηση με βάση τα αποκτηθέντα εργαλεία. Η σύνθεση των αποτελεσμάτων της εξερεύνησης, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο μέσα από τον καθοδηγούμενο αυτοσχεδιασμό και ομαδοσυνεργατικές διεργασίες θα οδηγήσει σε μια μουσικοκινητική σύνθεση.

Εισηγήτρια/Συντονίστρια: Clare Hall
Τίτλος: Bαθιά ακρόαση με γυμνά αυτιά: η φιλοσοφία του R.M. Schafer και η σύγχρονη μουσική παιδαγωγική

Δεν υπήρξε ποτέ πιεστικότερη ανάγκη για επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους, ώστε ο κόσμος να αντιμετωπίσει τις κοινές μας παγκόσμιες προκλήσεις. Αυτή η σύνδεση είναι το επίκεντρο μιας σειράς διαδραστικών δράσεων, που διερευνούν τη συνάφεια της κληρονομιάς του R. Murray Schafer με τη δημιουργική μουσική εκπαίδευση στη σύγχρονη εποχή. Η έμπνευση από την αρχαία σοφία για βαθιά ακρόαση ενσωματώνει την εκμάθηση των παραγωγικών ιδεών του Murray Schafer για συντονισμό με το ηχητικό περιβάλλον, τις σωματικές πρακτικές και τις παιγνιώδεις βιωματικές παιδαγωγικές μεθόδους. Εστιάζοντας στην πολυαισθητηριακή ακρόαση με τα αυτιά, τα μάτια και τα σώματά μας, παίζουμε με τρόπους που διεγείρουν εκφραστική ηχητική και κιναισθητική ανταπόκριση στα έργα τέχνης, στο περιβάλλον και στους άλλους ανθρώπους. Μέσα από το έργο τέχνης προσαρμόζουμε στην «ορχήστρα του σύμπαντος» για να βρούμε ποιότητες και έννοιες που μοιράζονται μεταξύ τόπων, θέσεων και μορφών τέχνης. Αυτό προάγει διεπιστημονικούς τρόπους εργασίας για ολιστικές και εκφραστικές εμπειρίες τέχνης με μικρά παιδιά, αλλά και τους νέους στην καρδιά

Εισηγήτρια/Συντονίστρια: Ζωή Διονυσίου
Τίτλος: Ένα μοντέλο για την ακρόαση του ηχητικού περιβάλλοντος με έμφαση στις μουσικές παραδόσεις

Η σχέση μας με τους ήχους γύρω μας διαμορφώνεται και νοηματοδοτείται εντός των περιβαλλοντικών, πολιτισμικών συνθηκών στις οποίες ζούμε. Σύμφωνα με το πνεύμα της κριτικής παιδαγωγικής, στόχος της εκπαίδευσης είναι η μορφωτική αλλαγή, η αυτονόμηση του ανθρώπου, και η συνεχής κοινωνική του εξέλιξη. Το μοντέλο που παρουσιάζεται στo εργαστήριο βασίζεται σε τέσσερις άξονες παιδαγωγικών δράσεων που μπορούν να εφαρμοστούν συνολικά ή αποσπασματικά σε κάθε σχολική βαθμίδα στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με ό,τι σειρά επιλέξει ο εκπαιδευτικός. Οι άξονες αυτοί είναι οι παρακάτω:
α) ο ήχος ως κίνηση,
β) ο ήχος ως μέσο για ηχητική δημιουργία στην τάξη (αυτοσχεδιασμός, σύνθεση, δημιουργία ηχοεικόνων, δημιουργία ρυθμικών και μελωδικών μοτίβων, χρήση σωματικών κρουστών, κλπ.),
γ) ο ήχος ως σύνδεση με το περιβάλλον,
δ) ο ήχος ως σύνδεση με τον πολιτισμό.
Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου θα αναλυθεί το παραπάνω μοντέλο, θα δοθούν παραδείγματα και θα σχεδιαστούν στοχευμένα σενάρια εφαρμογής του σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Εισηγήτρια/Συντονίστρια: Ιωάννα Ετμεκτσόγλου
Τίτλος: “H ΠΑΠΙΑ”: Ένα μοντέλο προσέγγισης των ζώων στην εκπαίδευση από την οπτική της ακουστικής οικολογίας

Ο ήχος αποτελεί σημαντικό στοιχείο της ταυτότητας του κάθε ζώου και είναι δυνατόν να γίνει έναυσμα για εξερεύνηση πολλών πτυχών της οντότητας του ζώου τόσο ως ατόμου όσο και ως μέλους της κοινωνίας του είδους του, του οικοσυστήματος στο οποίο ζει και του ευρύτερου περιβάλλοντος το οποίο μοιράζεται με τον άνθρωπο. Το παιδαγωγικό πρόγραμμα 'Η ΠΑΠΙΑ' αποτελεί μια πρόταση διευρυμένης ηχητικής & μουσικής προσέγγισης ενός ζώου, βασιζόμενης στην επιστημονική και δημιουργική εξερεύνηση των ήχων που παράγει το συγκεκριμένο ζώο, καθώς σε άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που το καθιστούν μοναδικό. Η έρευνα - εξερεύνηση οργανώνεται στους παρακάτω έξι άξονες, τα αρχικά γράμματα των οποίων δημιουργούν το όνομα: 'Η ΠΑΠΙΑ', που λειτουργεί ως μνημονικό εργαλείο για την εφαρμογή του μοντέλου:
Η: ηχητική ταυτότητα, (ήχοι που παράγει με διάφορους τρόπους)
Π: πρόσωπο, ζώο ως οντότητα,
Α: άνθρωπος – ζώο σύγκριση, (ομοιότητες, διαφορές),
Π: προσαρμογή στο περιβάλλον (ιδιαίτεροι τρόποι προσαρμογής)
Ι: Ισορροπία στο Οικοσύστημα και στο Ηχοτοπίο (συμβολή του στη διατήρηση της Ι.)
Α: άριστος/η σε... (μοναδικό χαρακτηριστικό ή ικανότητα).
Η προσέγγιση συμβάλει στην ανάπτυξη αυτού που ορίζει ο Gardner (1999) ως 'ευφυΐα του φυσιοδίφη', και βασίζεται σε μέγιστο δυνατόν στη βιωματική μάθηση, μέσω α) ακροάσεων στο πεδίο, εάν το ζώο ζει σε κοντινή περιοχή, β) μιμήσεων ήχων και κινήσεων με τη φωνή, το σώμα και με ακουστικά μουσικά όργανα, γ) δημιουργίας μουσικών έργων όπως τραγουδιών, ιστοριών με μουσική επένδυση, όπερας ή μιούζικαλ βασισμένων σε πρωτογενή και δευτερογενή έρευνα, και δ) παραστάσεων στις οποίες οι μαθητές παίρνουν ρόλους ζώων. Στο εργαστήριο θα παρουσιαστεί συνοπτικά το μοντέλο 'Η ΠΑΠΙΑ' μέσα από παραδείγματα πρότερων εφαρμογών του και θα επιχειρηθεί σύντομη εφαρμογή του για εξερεύνηση συγκεκριμένου ζώου/ων από ομάδες συμμετεχόντων.

Βιογραφικά εισηγητών

Η Ολυμπία Αγαλιανού είναι Διδάκτωρ παιδαγωγικής (Φ.Π.Ψ., Ε.Κ.Π.Α.) πτυχιούχος Τ.Ε.Φ.Α.Α. (Ε.Κ.Π.Α.) με ειδικότητα στους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς. Απόφοιτος της διετούς μεταπτυχιακής επιμόρφωσης Μουσικοκινητικής Αγωγής Orff, πτυχιούχος αρμονίας, τελειόφοιτος χοροθεραπεύτρια με τετραετή εκπαίδευση στη συστημική θεωρία. Μέλος της συγγραφικής ομάδας των σχολικών εγχειριδίων φυσικής αγωγής (Α΄-Δ΄ δημοτικού) και άλλων ελληνικών και ξενόγλωσσων συλλογικών έργων με δημοσιεύσεις σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά. Έχει διδάξει σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα του Ε.Κ.Π.Α. των γερμανικών πανεπιστημίων του Dortmund και Bochum, του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Διδάσκει σε σεμινάρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ως χορεύτρια και χορογράφος έχει συνεργαστεί με αρκετά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, ωδεία και άλλους καλλιτεχνικούς οργανισμούς και εταιρείες. Υπηρετεί ως Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η του Ε.Κ.Π.Α.

Η Clare Hall (PhD) είναι Λέκτορας των Παραστατικών Τεχνών στην Παιδαγωγική Σχολή του Πανεπιστημίου Monash, στην Αυστραλία. Η έρευνά της και η δουλειά της αφορούν στην κοινωνική δικαιοσύνη μέσω της ενασχόλησης των ανθρώπων με τις δημιουργικής τέχνες σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Τα κοινωνιολογικά της ενδιαφέροντα συμβάλλουν στην κατανόηση της συμμετοχής στις τέχνες και της παιδαγωγικής των τεχνών, με έμφαση στο πώς οι προσλήψεις του φύλου, της τάξης, της εθνότητας, της φυλής και της ηλικίας επηρεάζουν την πολιτισμική μετάδοση και αλλαγή. Το παιδαγωγικό της έργο με φοιτητές εκπαιδευτικούς προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αντλεί από την καλλιτεχνική και διδακτική εμπειρία της στο χώρο των μουσικοχορευτικών παραστάσεων, και στη διεπιστημονική μάθηση μέσω των τεχνών. Σήμερα είναι Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Συμποσίου για την Κοινωνιολογία της Μουσικής Εκπαίδευσης. Έχει συν-επιμεληθεί ειδικές εκδόσεις περιοδικών, όπως τα περιοδικά “Critical Approaches to Arts Based Research,” με την Anne Harris και την Mary Ann Hunter, το Observatory Multidisciplinary Research in the Arts της UNESCO (2014), και την πρόσφατη έκδοση Action, Criticism, and Theory for Music Education (2018), με τον Gareth Dylan Smith. Το πρώτο της βιβλίο, Masculinity, Class and Music Education: Choirboys Performing Middle-class Masculinities, εκδόθηκε από την Palgrave (2018), και ήταν βασισμένο στην πολύ βραβευμένη διδακτορική της έρευνα.

Η Ζωή Διονυσίου είναι Επίκουρος Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπου διδάσκει από το 2002. Παράλληλα συντονίζει μια σειρά μουσικών δράσεων του Πανεπιστημίου στην κοινότητα, όπως το Πρόγραμμα μουσικής για βρέφη και νήπια, Μουσικοπαιδαγωγικά προγράμματα σε μουσεία, πινακοθήκες και βιβλιοθήκες. Τα κυριότερα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη μουσική εκπαίδευση στη βρεφική και νηπιακή ηλικία, τα παραδοσιακά παιχνιδοτράγουδα, και τη διδακτική της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής. Είναι συνδιευθύντρια σύνταξης του περιοδικού Μουσικοπαιδαγωγικά (ΕΕΜΕ), και επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος «Ψηφιακό αποθετήριο και διαδραστική πλατφόρμα για διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και μουσικής μέσα από τα τραγούδια της Μαρίζας Κωχ: Εγώ πατρίδα γνώρισα μέσʼ από τα τραγούδια».

Η Ιωάννα Ετμεκτσόγλου σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Iλλινόις (H.Π.A.), από όπου έλαβε πτυχίο (B.S) και μεταπτυχιακό (M.S) στη μουσική παιδαγωγική και διδακτορικό (Ph.D) στη μουσική ψυχολογία με έμφαση στην εκπαίδευση (1992). Αργότερα σπούδασε μουσικοθεραπεία (Μ.Α. 2007) στο Anglia Ruskin University (Cambridge, Αγγλία). Από το 1995 διδάσκει στο Tμήμα Mουσικών Σπουδών του Iονίου Πανεπιστημίου. Πειραματίζεται με διδακτικές προσεγγίσεις οι οποίες βασίζονται στην ανακάλυψη, επεκτείνουν τη μουσική εκπαίδευση σε πλαίσια εκτός τάξης και στοχεύουν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της περιβαλλοντικής συνείδησης παιδιών και ενηλίκων.

Εργαστήριο Ηλεκτροακουστικής Μουσικής Ερευνας & Εφαρμογών [ΕΡΗΜΕΕ]
Τμήμα Μουσικών Σπουδών | Σχολή Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών |Ιόνιο Πανεπιστήμιο

     

© 2019 EPHMEE | design&photos © > S.Sarchi