1.Ο Αμβρακικός

2.Ο Αργυροπελεκάνος

3.Περιβάλλον

4.Αρχαιολογικοί χώροι στον Αμβρακικό

Ο Αμβρακικός: είναι ο μεγαλύτερος κόλπος της δυτικής Ελλάδας.Καλύπτει 450Km και οι λιμνοθάλασσες του απλώνονται σε μια περιοχή 61Km περίπου. Είναι ημίκλειστος με μόνη διέξοδο στο Ιόνιο Πέλαγος ένα στενό κανάλι σχεδόν 600m πλατύ και 5m βαθύ, το οποίο ανανεώνει τα νερά του κόλπου πολύ αργά, μέσω μιας διαδικασίας που παίρνει κοντά ένα χρόνο για να ολοκληρωθεί.

Ο κόλπος είναι μια ζεστή και πλούσια θάλασσα, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στο νότιο τμήμα της Ηπείρου και τη βόρεια Αιτολωακαρνανία.Οι περιφέρειες που τον περιβάλλουν είναι αυτές της Πρέβεζας στα δυτικά, της Άρτας στα βόρεια και αυτή της Αιτολωακαρνανίας στα ανατολικά και νότια.

Από τους 11 υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας στην Ελλάδα, ο Αμβρακικός παρουσιάζει τους μεγαλύτερους καταγραμμένους αριθμούς υδρόβιων πουλιών (μεσοχειμωνιάτικες καταμετρήσεις, 1968-2003). Στον Αμβρακικό έχουν καταγραφεί συνολικά 294 είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται 102 αυστηρώς προσταευόμενα είδη του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ.

Ο Αμβρακικός είναι ένας από τους μεγαλύτερους σε έκταση υγρότοπους στην Ελλάδα και ένας από τους μεγαλύτερους στη νότια Ευρώπη.Διαθέτει τους πιο εκτεταμένους καλαμιώνες και αλμυρόβαλτους και τη μεγαλύτερη συγκέννερά εκτείνεται μεγάλη ποικιλία από χερσαίους οικοτόπους(δάση,ασβεστολιθικοί λόφοι, εύφορες πεδιάδες κ.ά).

Στο Βορρά, οι βαλτότοποι του Κόλπου βρίσκονται ανάμεσα στις εκβολές δύο μεγάλων ποταμών, του Λούρου και του Άραχθου, οι οποίοι με τα ιζήματα τους σε συνδυσαμό με την παρουσία του ανθρώπου, έχουν διαμορφώσει ένα μοναδικό μωσαϊκό από ρηχές λιμνοθάλασσες με υφάλμυρα νερά, αλμυρούς βάλτους και έλη.

Η πιο ενδιαφέρουσα πλοευρά του κόλπου από μορφολογικής και οικολογικής άποψης είναι η βόρεια, αφού εκεί σχηματίζονται πολυάριθμες λιμνοθάλασσες όπως: Τσουκαλιό, Ροδιά, Λογαρού, Άργυλος, Κόφτρα, Παλιομπούκα στην Άρτα, Μάζωμα, Πογονίτσα, Βαθύ στην Πρέβεζα, Κατάφουρκο και Βόνιτσα στην Αιτωλοακαρνανία και οι λίμνες Σαλτινή και Βουλκαρία στην Αιτωλοακαρνανία, επίσης.

Αυτές οι λιμνοθάλασσες με τους συνεχώς εναλλασσόμενους σχηματισμούς στεριάς και θάλασσας, παρέχουν καταφύγιο σ'έναν μεγάλο αριθμό σπάνιων πουλιών. Για παράδειγμα, η λιμνοθάλασσα της Ροδιάς, η οποία αποτελείται από τους πιο εκτεταμένους καλαμιώανες στην Ελλάδα, ένα εναλλασσόμενο πλέγμα θάμνων, μικρών δασών και καναλιών, είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους για το ξεχειμώνιασμα πουλιών του νερού, καθώς προσφέρει καταφύγιο σε πολλά είδη πάπιας. Πολλά σπάνια είδη φωλιάζουν ή σταματάνε εδώ κατά την αποδημία, όλα απειλούμενα από εξαφάνιση και τα περισσότερα απ'αυτά προστατευόμενα Ευρωπαϊκή Διάταξη.

Ο Αργυροπελεκάνος είναι το σπανιότερο από τα επτά παγκοσμίως είδη πελεκάνων που υπάρχουν και το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος στον πλανήτη (1,20m ύψος, φτερά που φτάνουν μήκος τα 3.2m, βάρος 6-10kg). Σε παλαιότερες εποχές το είδος του εξαπλωνόταν στν Ευρώπη και την Ασία, όμως τα τελευταία εκατό χρόνια ο πληθυσμός του μειώθηκε σημαντικά και η εμφάνισή του στην Ευρώπη περιορίζεται τώρα μόνο σε κάποιους βαλτότοπους στα Βαλκάνια. Σήμερα υπάρχουν μόνο 3500 ζευγάρια Αργυροπελεκάνων παγκοσμίως, το 13% των οποίων εμφανίζεται σε δύο ελληνικές περιοχές: τη λίμνη της μικρής Πρέσπας και τις λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού.Όντας ψαροφάγοι, διαλέγουν βαλτότοπους που μπορούν να εξασφαλίσουν αρκετή τροφή για τα νεογνά τους. Στον Αμβρακικό η εποχή αναθρέματος διαρκεί από τα μέσα Ιανουαρίου ως τον Ιούλιο. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου, ακόμη και τα νεαρά προσπαθούν να πετάξουν ακολουθώντας τους ενήλικες και τις δικές τους κινήσεις. Οι Αργυροπελεκάνοι περνούν το χειμώνα στον Αμβρακικό λόγω των ήπιων καιρικών συνθηκών και την αφθονία στην τροφή.Παρόλ'αυτά τα τελευταία χρόνια, μαζικοί θάνατοι ψαριών ταχέως παρατηρήθηκαν στις λιμνοθάλασσες εξ'αιτίας της αλαγής στην ποιότητα του νερού, κυρίως από την έλλειψη οξυγόνου.Αυτές οι αλλαγές συνδέονται στενά με τις ανθρώπινες διεργασίες στις γύρω περιοχές, οι οποίες απειλόυν όχι μόνο τους Αργυροπελεκάνους, αλλά και την θαλάσσια πανίδα και ανθρώπινες κοινότητες που βγάζουν κέρδη από τα ψάρια.

Το περιβάλλον χωρίζεται σε δύο μέρη: ό,τι είναι κατασκευασμένο από τον άνθρωπο όπως οι δρόμοι, τα σπίτια, τα αυτοκίνητα κ.λ.π ανήκουν στο πρώτο, ενώ ο,τιδήποτε άλλο που προέρχεται από τη φύση όπως ο αέρας που αναπνέουμε, τα ζώα, τα φυτά και κυρίως οι συνάνθρωποί μας ανήκουν στο δεύτερο, το αποκαλούμενο φυσικό περιβάλλον.

Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος παρότι απαραίτητη για τη δατήρηση της ζωής, σήμερα περνάει ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο στάδιο. Αν σκεφτεί κανείς τους σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους που εμφανίζονται, τότε οι ανησυχίες μας είναι απόλυτα δικαιολογημένες και οι επιπτώσεις πάνω στο ανθρώπινο είδος καταστροφικές.

Ο άνθρωπος και οι διάφορες δραστηριότές του επηρέασαν την παρούσα κατάσταση του περιβάλλοντος με πολλούς τρόπους. Απορρίμματα από μεγάλες βιομηχανίες καταλήγουν στις αδρευτικές εγκαταστάσεις, κάνοντας το νερό ακατάλληλο για χρήση, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τις πυρηνικές εγκαταστάσεις. Στο παρελθόν ο άνθρωπος επηρέασε την παρούσα κατάσταση με πυρηνικούς πολέμους. Κι ακόμη όλα αυτά τα πυρηνικά όπλα εξακολουθούν να υπάρχουν, απειλώντας την ανθρωπότητα και το περιβάλλον καθημερινά.

Η Ελλάδα δεν αντιπετωπίζει πολλά και ιδιαίτερα οικολογικά προβλήματα και αυτό χάρη στην έλλειψη ,κυρίως, πυρηνικών εγκαταστάσεων σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κάτι τέτοιο. ωστόσο δεν μπορεί να εκμηδενίσει τα προβλήματα. Από τα παλαιότερα χρόνια οι Έλληνες συνήθιζαν τα κόβουν τα δέντρα, καταστρέφοντας έτσι τα δάση, για την κάλυψη βασικών τους αναγκών όπως η θέρμανση και το μαγείρεμα, σήμερα όμως, δάση κατασρέφονται από την απερισκεψία μερικών και την επιθυμία άλλων για εκμετάλλευση των περιοχών, χωρίς την έγνοια για τις επιπτώσεις των πράξεών τους. Στα προηγούμενα έρχεται να προστεθεί και η ατμοσφαιρική ρύπανση με την ολοένα αυξανόμενη τάση του ανθρώπου για δημιουργία μεγάλων αστικών κέντρων και ό,τι αυτά συνοδεύουν.

Τι πρέπει να κάνουμε για να προστατευτούμε όμως; Η κάθε ηλικία, η κάθε τάξη μπορεί και πρέπει να προστατέψει το περιβάλλον με το δικό της τρόπο. Το μόνο που χρειάζεται είναι λίγη ευαισθησία και λογική κρίση.

Αρχαιολογικοί χώροι στον Αμβρακικό

Εξερευνώντας τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, ο περιηγητής θα εστιάσει περισσότερο στο ιστορικό περιβάλλον της ευρύτερης περιφέρειας του Αμβρακικού, αφού έρθει σε επαφή με τα αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία που είναι εκγατελειμμένα στο χώρο. Η ιστορική μας γνώση σχετικά με τον κόλπο ξεθωριάζει πίσω στη Νεολιθική εποχή. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, η ιστιοπλοϊα και το εμπόριο ανταλλαγής είχαν αναπτυχθεί αρκετά την εποχή αυτή( 4500-3200 π.Χ).

Πολυάριθμα μνημεία υπάρχουν στην περιφέρεια της Πρέβεζας από τη Νεολιθική εποχή όπως η σπηλιά του Ασπροχάλικου κοντά στη Φιλιππιάδα. Ένα άλλο μνημείο που χρονολογείται στην προ-Χριστιανική περίοδο είναι το "Νεκρομαντείο", όπου οι άνθρωποι πήγαιναν για να επικοινωνήσουν με τους νεκρούς συγγενεις τους. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Μεσοπόταμος και στη συμβολή τω ποταμών Αχέρων και Κοκιτος.

Μία σημαντική τοποθεσία που πρέπει να αναφερθεί είναι τα ερείπια της αρχαίας Κασσιόπης, μια πόλη χτισμένη το πρώτο μισό του 4ου Π.Χ αιώνα.

Ωστόσο, η πιο σημαντική αρχαιολογική τοποθεσία να επισκεφτεί κανείς, αυτή που θα δώσει στον ενδιαφερόμενο μια πλήρη εικόνα για την όλη τοποθεσία του Αμβρακικού είναι η αρχαία Νικόπολη. Το 31π.Χ στην είσοδο του κόλπου, έλαβε χώρα μια από τις πιο γνωστές διαμάχες στην ιστορία της ανθρωπότητας ανάμενσα στον Αντώνιο και την Κλεοπάτρα και τον αυτοκράτορα των Ρωμαίων Οκταβιανό. Μετά την ήττα του πρώτου, ο τελευταίος έκτισε τη Νικόπολη εις ένδειξη της νίκης του, όπως είναι γνωστό από την ιστορία. Η νέα αυτή πόλη απορρόφησε τον πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής, συνδεόταν με την Εγνατία, διέθετε δικό του υδραγωγείο και έγινε η πρωτεύουσα της Ηπείρου, συγκενρώνοντας πληθυσμό που έφτανε τους 300.000 κατοίκους τον 3ο αιώνα. Ανασκαφές έφεραν στο φως τα τείχη της πόλης, ρωμαϊκή κατοικία με μωσαϊκά δάπεδα, το Νυμφαίο του ρωμαϊκού υδραγωγείου και ωδείο, το οποίο χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για μουσικές και θεατρικές παραστάσεις.

Ένα πιο πρόσφατο χρονολογικά μνημείο που βρίσκεται στην περιοχή της Πρέβεζας είναι το Ζάλογγο, όπου με υπερηφάνεια αρμόζουν τα αγάλματα των γυναικών του Σουλίου. Τώρα, όσο αφορά τις άλλες περιφέρειες που περιτριγυρίζουν τον κόλπο, τα πιο σημαντικά μνημεία είναι: τα τείχη της Ακρόπολης της Αμφιλοχίας, τα αρχαία τείχη του Αμφιλοχικού Άργους, η αρχαιολογική περιοχή των Παλαιοαμπέλων, το κάστρο της Βόνιτσας και ο βυθισμένος αρχαίος δρόμος του Ακτίου, όλα στην Αιτωλοακαρνανία. Στην Άρτα συναντούμε τον Αμμότοπο, αρχαιολογική περιοχή με παλιά τείχη και μία Ακρόπολη, το Φιντόκαστρο, καθώς και τα ρωμαϊκά λουτρά στη Στρογγυλή.